Однострої польських парамілітарних організацій Східної Галичини (1910–1914 рр.)
Анотація
У статті досліджено стрій чотирьох основних польських гімнастичних і парамілітарних товариств східної частини австро-угорського Королівства Галичини і Лодомерії: Сокільських дружин, Бартошових дружин, Стрілецького союзу та Польських стрілецьких дружин. Виявлено причини запровадження польового однострою, висвітлено основні відмінності між обмундируванням, спорядженням та відзнаками цих організацій, з’ясовано особливості використання одностроїв польських парамілітарних організацій після початку Першої світової війни.
Посилання
«IV Zlot Sokolstwa Polskiego dnia 28 i 29 czerwca 1903 we Lwowie. Sztandar Sokoła Lwowskiego.» Polona, polona.pl/preview/d4dda2ba-3c91-4408-b920-d86efff34b94. Accessed 01 October 2023.
«IV Zlot Sokolstwa w d. 28 i 29 czerwca 1903 we Lwowie.» Polona, ppolona.pl/preview/4e5d89f0-a983-4586-85c1-b0901dabd406. Accessed 01 October 2023.
Сварник, Галина, та Андрій Фелонюк, упор. Олена Степанів – Роман Дашкевич. Спогади і нариси. Львів: Літературна Агенція «Піраміда», 2009.
Bezak, Paweł J. Barwy Legionów Polskich 1914–1917. Studium historyczne. Praca doktorska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce, 2019.
Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa (CAW), zespół «Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego)», sygnatura I.120.1.18.
Daszyk, Krzysztof Karol. Stanisław Długosz „Tetera”. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2020. Instytut Pamięci Narodowej, ipn.gov.pl/download/1/433377/Dlugoszsrodki.pdf. Accessed 01 October 2023.
«Drużyna Sokoła w Skawinie przed wymarszem do II Brygady Legionów.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/57328/466bd992715ccd693f86a6b64ec79fc5/. Accessed 01 October 2023.
Drużyny Bartoszowe 1908–1914. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossilińskich, 1939.
«Fotografia grupowa członków 52 Polskiej Drużyny Strzeleckiej wykonana pod pomnikiem Grunwaldzkim.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/214848/019a4ea309b7d98106bbdb902bfea7ec/. Accessed 01 October 2023.
«Grupa współorganizatorów Związku Strzeleckiego.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/57077/578cb7911d5a738bc20303090967ae6b/. Accessed 01 October 2023.
Instrukcya do organizowania Stałych Drużyn Sokolich. Lwów, 1913.
Jarnuszkiewicz, Czesław. «W sprawie orłów “kadrowych”», Broń i barwa, №11/12, 1936, s. 255–257.
«Józef Piłsudski, dowódca I Brygady Legionów.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/56459/e096da92b2e6d6c99b9b21df60ef44d7/. Accessed 01 October 2023.
Mincer, Bohdan. «Polskie orły wojskowe do czapek z lat 1914–1936», Broń i barwa, №7, 1936, s. 162–164; Broń i barwa, №8, 1936, s. 179–182; Broń i barwa, №9, 1936, s. 208–209; Broń i barwa, №10, 1936, s. 227–231; Broń i barwa, №11/12, 1936, s. 260–269.
Moś, Wojciech D., and Włodzimierz Soszyński. Polskie szkolnictwo wojskowe 1908–1939. Odznaki – Emblematy – Dokumenty. Kraków: Avalon, 2007.
«Naczelnik związkowy A. Durski.» Polona, polona.pl/preview/e6cf6d70-8594-49d6-aadb-f6262d9d0d38. Accessed 01 October 2023.
Niemczynowski, Władysław. «Polowe Drużyny Sokole.» Żołnierz Legionów i POW. 6.VIII.1914 – 6.VIII.1939, nr. 3–4, 1939, s. 89–103.
Nowak, Jan Tadeusz. «Orły wojskowe Legionów Polskich w zbiorach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.» Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, nr. 32. 2014, Kraków, s. 31–40.
«Nowy Targ: Plac Słowackiego i gmach Sokoła.» Polona, polona.pl/preview/dc999ac7-8b13-4190-a3d4-d70d2634f9b2. Accessed 01 October 2023.
Odrodzenie Wojska Polskiego 1918–1921 w materiałach Centralnego Archiwum Wojskowego. Warszawa: ZP, 2008.
«Odznaka ukończenia Szkoły Oficerskiej Związku Walki Czynnej tzw. "Parasol".» Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/149052. Accessed 01 October 2023.
Olszyna-Wilczyński, Józef. Z dziennika lwowskiego drużyniaka 1911–1914. Lwów, 1937.
Ordyniec, Leon. Chorągiew buczacka Drużyn Bartoszowych. Warszawa: wyd. z zasiłku Państwowego Instytutu Kultury Wsi, Druk. Oświatowa, 1939.
«Orzeł na czapkę Drużyn Bartoszowych» (1). Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/73646. Accessed 01 October 2023.
«Orzeł na czapkę Drużyn Bartoszowych» (2). Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/92165. Accessed 01 October 2023.
«Orzeł strzelecki» (1). Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/zaawansowane/katalog/292993. Accessed 01 October 2023.
«Orzeł strzelecki» (2). Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/552050. Accessed 01 October 2023.
«Orzeł strzelecki tzw. "Kadrowy"». Muzeum Narodowe w Krakowie, zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/zaawansowane/katalog/331914. Accessed 01 October 2023.
«Portret rotmistrza Zbigniewa Wąsowicza - Kasper Żelechowski.» Wikipedia, 13 October 2023, en.wikipedia.org/wiki/File:Portret_rotmistrza_Zbigniewa_W%C4%85sowicza_-_Kasper_%C5%BBelechowski.jpg. Accessed 18 October 2023.
«Powitanie Józefa Piłsudskiego.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/57266/ac6d62dffda6a6b81e7489431eea6d22/. Accessed 01 October 2023.
Program Szkół Wojskowych Związków Strzeleckich. Kraków, 1913. Polona, polona.pl/preview/37593f72-8273-43fd-9901-88ae082ec8ff. Accessed 01 October 2023.
Quirini, Eugeniusz, and Stanisław Librewski. Ilustrowana kronika Legionów Polskich 1914–1918, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1936.
Regulamin ćwiczeń wstępnych. Drugi tysiąc. Lwów, 1912.
Regulamin musztry «Związku Strzeleckiego» i elementarna taktyka piechoty. Kraków: Życie, 1911.
Regulamin Stałych Drużyn Sokolich, 1912. Digital Library of Malopolska, mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=99866&from=publication. Accessed 01 October 2023.
Snopko, Jan. Polskie Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół» w Galicji 1867–1914. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1997.
Statut Drużyn Bartoszowych. Lwów, 1913.
Starzyński, Roman. Cztery lata wojny w służbie Komendanta. Przeżycia wojenne 1914–1918. Warszawa: Tetragon; Erica, 2012.
Strzelec. Miesięcznik, Pismo Polskich Związków Strzeleckich. Rok I, zeszyt II, nr. 2, maj 1914.
Wielecki, H. «Sprawa munduru polskich formacji wojskowych w latach 1912–1918.» Muzealnictwo wojskowe, №3, 1985, s. 239–278.
Wojtasik, Janusz. «Polski Ruch Wojskowy w latach 1908–1914.» Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska, №2, 1988, s. 18–33.
Wysocki, Wiesław, et al. Legiony Polskie 1914–1918. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2017.
Zawistowski, Tomasz. «Oznaki Polskich Drużyn Strzeleckich.» Pamięć.pl, №6, 2013, s. 59–62.
Zawistowski, Tomasz. «Orły Związków Strzeleckich.» Pamięć.pl, №9, 2013, s. 65–67.
«Żołnierze w rowie strzeleckim.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/215014/fdefb80f8176c1ea16bb433eabc84953/. Accessed 01 October 2023.
«Związek Strzelecki – ćwiczenia.» Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl/obraz/57165/578cb7911d5a738bc20303090967ae6b/. Accessed 01 October 2023.
